Herstructurering van de glastuinbouw is één van de pijlers onder Coalitie HOT. Rob van den Ende, binnen HOT projectleider herstructurering, is verantwoordelijk voor dit themaveld. “Er zijn meerdere definities van herstructurering”, zegt Van den Ende. “De fysieke herstructurering is natuurlijk het meest zichtbaar. De crisis van de afgelopen jaren heeft duidelijk zijn weerslag gehad op de Nederlandse tuinbouw. Er is nauwelijks geïnvesteerd in bedrijven, waardoor veel glastuinbouwbedrijven verouderd zijn.” Naast deze ‘harde kant’ kent de herstructurering van de glastuinbouw ook een ‘zachte kant’. “Hierbij gaat het om de thema’s innovatie en ondernemerschap, zaken die te maken hebben met de cultuur in de tuinbouw. Denk bijvoorbeeld aan welke competenties tuinders naar de toekomst toe nodig hebben. Steeds staat de vraag centraal: wat moeten we vandaag doen om te komen tot een succesvolle tuinbouwsector in 2026?”
Regionale ontwikkelingsbedrijven
Om beide ‘lijnen’ van herstructurering op te pakken en een belangrijke stap te zetten richting een toekomstbestendige en leidende positie van de Nederlandse glastuinbouw, richtte Stichting Coalitie HOT in juni van dit jaar Ontwikkelingsbedrijf HOT Nederland op. Dit bedrijf gaat concreet aan de slag met bijvoorbeeld herkaveling van gebieden en - samen met andere partijen, waaronder ondernemers en de overheid - met de aanleg van duurzame energievoorzieningen en het verbeteren van de logistiek en infrastructuur; allemaal zaken die toekomstbestendige bedrijven nodig hebben. Op dit moment is Paul Janssen nog directeur annex kwartiermaker van Ontwikkelingsbedrijf HOT. Van den Ende, die binnenkort afscheid neemt als projectdirecteur Herstructurering Glastuinbouw bij de Rabobank, volgt hem per 1 januari 2017 op. “Om de fysieke herstructurering van de tuinbouw op gang te brengen en de economische functie ervan te herstellen, maken we eerst een soort van scan van de situatie in een bepaalde regio. Iedere regio heeft namelijk zijn eigen karakteristieken”, vertelt van den Ende. “Daarom werken we hierbij samen met partijen ín de regio. Zo hebben we bijvoorbeeld twee regionale ontwikkelbedrijven opgericht voor het Westland en de Bommelerwaard. Ook zijn we in gesprek met Limburg, Aalsmeer en Arnhem-Nijmegen.”
Volgens Van den Ende gaan de regionale ontwikkelingsbedrijven vooral ook met ondernemers in gesprek over hun plannen en ambities voor de toekomst. “Aan de hand van deze uitkomsten kijken we naar de mogelijkheden en ondernemen we verdere acties. Denk bijvoorbeeld aan het opkopen, samenvoegen, herontwikkelen en vervolgens weer verkopen van bedrijven. Hiervoor heeft het Ontwikkelingsbedrijf een financiering ontvangen vanuit de Rabobank.” De toekomstig directeur van Ontwikkelingsbedrijf HOT erkent dat dergelijke ontwikkelingen niet van vandaag op morgen gerealiseerd kunnen worden. “Het is een kwestie van jaren. Jaren van goed luisteren en met aandacht en passie werken aan de toekomst van deze prachtige sector.”
Leren en stimuleren
Naast de fysieke herstructurering wijst Van den Ende ook op het belang van de thema’s ‘Innovatie’ en ‘Ondernemerschap’. “Vroeger was je als teler ver genoeg wanneer je een goede anjer of tomaat teelde. De rest werd collectief of coöperatief georganiseerd”, vertelt Van den Ende. “Deze collectieve structuur is grotendeels verdwenen. Vandaag de dag heb je als tuinder een waaier aan kwaliteiten nodig. Dit kun je alleen als ondernemer niet meer behappen. Daarom bundelen steeds meer ondernemers hun krachten. En dat is ook een must: bedrijven worden dusdanig groot dat je de verantwoordelijkheden niet meer bij één persoon kunt neerleggen. Ook brengt dit de continuïteit van het bedrijf in gevaar.” Hoe Ontwikkelingsbedrijf HOT deze zogeheten transitie van ondernemer naar onderneming kan vormgeven wordt nog onderzocht. “We denken bijvoorbeeld aan het organiseren van masterclasses, coachingsprogramma’s en assessments. Ook de ondernemers zelf spelen hierbij een belangrijke rol. Zij kunnen elkaar inspireren en van elkaar leren door met elkaar in gesprek te gaan. Onze rol zit dan in het creëren van een omgeving, waar dit proces van leren en stimuleren op gang komt.”
Binnen handbereik
Van den Ende erkent dat beide sporen van herstructurering een lange adem vergen. “Het lijkt misschien alsof sprake is van twee aparte ‘lijnen’, maar in feite liggen deze wel in elkaars verlengde en lopen harmonisch samen op. De ene transitie kan niet plaatsvinden zonder de andere!” De toekomstige directeur van Ontwikkellingsbedrijf HOT is positief over de toekomst van de Nederlandse glastuinbouw. “Er is werk aan de winkel, maar het is zeker wel te behappen. We doen dit alles vanuit een positieve en enthousiaste insteek; een gezonde en succesvolle tuinbouw in 2026 ligt binnen handbereik!”
Onderneming2026.nl is een initiatief van Coalitie HOT. Coalitie HOT wordt gevormd door Federatie VruchtgroenteOrganisaties, Royal FloraHolland, Rabobank, Ministerie van Economische Zaken, Provincie Zuid-Holland, Provincie Noord-Holland, Provincie Limburg en gemeente Westland.
Reacties (1)